పాలస్తీనియన్ కవిత్వం

ప్రస్తుతం పాలస్తీనియాలో నెలకొన్న పరిస్థితుల నేపథ్యంలో ఇదివరలో నేను అనువదించిన పాలస్తీనియా కవిత్వాన్ని మరొకసారి తరచి చూసుకొన్నాను. వీటిని అనువదించేటపుడు నేను అనుభవించానో లేదో గుర్తురావటం లేదు కానీ .... నేడు మాత్రం ఆ వాక్యాల వెనుక గూడుకట్టుకొన్న ఒక వేదన బలంగా తెలుస్తోంది.
ఎంత దుఃఖం..... ఎంత దుఃఖం.... కవిత్వం అంటేనే దుఃఖం కదా!
.
బొల్లోజు బాబా

****

1.
FADY JOUDAH
.అనుకరణ -- by Fady Joudah
తన సైకిల్ హేండిల్స్ మధ్య
గూడుకట్టుకొన్నసాలెపురుగుని
రెండువారాలుగా
అదిలించ లేదు మా అమ్మాయి
దానంతట అదే వెళిపోయే వరకూ
ఎదురుచూసింది.
నీవు దాని గూటిని తొలగించి ఉన్నట్లయితే
అది తెలుసుకొనేది కదా "ఈ ప్రదేశం తన ఇల్లు కాదని;
నీవూ చక్కగా సైకిల్ తొక్కుకొని ఉండేదానవు" అన్నాను నేను
మనచుట్టూ ఎంతోమంది
నిరాశ్రయులు అవుతున్నది అలానే కదూ?'
అంది మా అమ్మాయి.

 
Poem by Palestinian poet Fady Joudah
30-07-2016

****

2.
DARWISH, MOHMOUD
ముహమ్మద్ దర్విష్ (1941-2008) ఒక పాలస్తీనా కవి. అతని కవితలు శక్తివంతమైన రాజకీయ ప్రకటనలు గా ఉంటాయి. అతని కవితలు పాలస్తీనా ప్రజల యొక్క దుఃఖం మరియు ఆశలను వ్యక్తం చేస్తాయి.

దాహంతో చచ్చిపోయిన ఒక నది –A river dies of thirst
ఇక్కడ ఒక నది ఉండేది, ఇరు తీరాలతో.
ఆ నదిని వానచినుకులతో పోషించే
స్వర్గలోకపు అమ్మ కూడా ఉండేదిక్కడ.
కొండకోనల్లోంచి జారుతో
మందగమనంతో పారేది అది.
ఓ అందమైన అతిధిలా గ్రామాలను సందర్శిస్తూ
లోయలకు పచ్చదనాన్ని, కొండఫలాల్ని అందించేది.
రాత్రివేళల తీరాలపై దొర్లే సరదాప్రియులను చూసి
నవ్వుకొంటూ సాగేది
“మబ్బు పాలను తాగి, పశువులకు నీళ్ళు తాపి
జెరుసెలేమ్ కు, డమాస్కస్ కు ఉరకలెత్తిన నది”
అప్పుడప్పుడూ అది వీరోచితంగా గానం చేసేది
ఒక్కోసారి ఉద్రేకంతో.
ఇక్కడ ఒక నది ఉండేది, ఇరు తీరాలతో.
వానచినుకులతో ఆ నదిని పోషించే
స్వర్గలోకపు అమ్మ కూడా ఉండేది
కానీ వాళ్లు దాని అమ్మను అపహరించాక
ఆ నదికి నీరు లభించక
క్రమక్రమంగా చచ్చిపోయింది, దాహంతో
మూలం: A river dies of thirst

 
2. ఉదాసీనుడు - The indifferent one
.
అతను దేనినీ లక్ష్యపెట్టడు.
వాళ్ళు అతని ఇంటికి కుళాయి నిలుపుచేస్తే:
‘పరవాలేదు! వానాకాలం దగ్గరలోనే ఉంది’ అంటాడు.
కరంటు ఆపు చేస్తే: ఆవులిస్తూ
“పరవాలేదు, ఈ వెలుగు సరిపోతుంది’ అంటాడు
నీ జీతం తగ్గిస్తాం అని వాళ్ళు బెదిరిస్తే,
‘పరవాలేదు! మద్యం, సిగరెట్లు మానేస్తాను’ అంటాడు
అతన్ని వాళ్లు జైలులో పెట్టినపుడు
‘పరవాలేదు, జ్ఞాపకాలతో కొంతకాలం ఏకాంతంగా
గడపవచ్చు’ అంటాడు.
ఇంటివద్ద దిగపెట్టినపుడు:
‘పరవాలేదు! ఇది నా ఇల్లు’ అంటాడు
ఒకసారి అతణ్ణి కోప్పడుతూ అడిగాను
‘రేపు ఎలా జీవించాలనుకొంటున్నావు’ అని
అతనన్నాడూ
‘ఈ రేపు నన్ను బాధించదు.
అదొక ఒఠి ఊహ. నన్ను ఆకర్షించదు
నేను నేను మాత్రమే: నన్ను ఏదీ మార్చలేదు
నేను దేన్నీ మార్చలేనట్లుగానే,
నా సంతోషాల్ని దూరం చేయకు.
‘నేనేమీ Alexander the Great లేదా
Diogens ని’ కాదులే అన్నాను
‘నిర్లిప్తత అనేది ఒక వేదాంతం
ఒకరకమైన ఆశావహ దృక్ఫథం కూడా’ అన్నాడతను.
.
మూలం: The indifferent one
Date: 15-02-2019

3. ఇద్దరు అపరిచితులు - Two strangers by Darwish

ఆకాశం వైపు చూసాడు
ఒక నక్షత్రం అతని వైపే చూస్తోంది
లోయలోకి చూసాడు
అతని సమాధి అతనివైపే చూస్తోంది
తనను బాధించిన, ఆనందింపచేసిన
స్త్రీ వైపు చూసాడు
ఆమె ఇతని వైపు చూడటం లేదు
అద్దంలో చూసుకొన్నాడు
దాన్లోంచి అతని లాంటి మరో అపరిచితుడు
అతన్నే తొంగి చూస్తున్నాడు
మూలం Two strangers by Darwish
Date: 13-02-2019
*****

3.
SAMIH AL-QASIM
Samih al-Qasim జోర్డాన్ లో జన్మించిన పాలస్తీనియన్ కవి. ఇతను అనేకసార్లు రాజకీయకారణాల వల్ల జైలు పాలయ్యాడు. ఇతర కవుల్లా ఇతను పాలస్తీనియాను విడిచిపెట్టి పోలేదు దానికి కారణం నా మాతృభూమిపై నా అనుబంధమే అని ప్రకటించుకొన్నాడు. తన జీవితంలో ఎక్కువకాలం గృహనిర్భంధంలోనే గడిపాడు "The only way I can assert my identity is by writing poetry" అనేది Samih al-Qasim కవిత్వ వస్తువు మరియు శిల్పము. Samih al-Qasim 2014 లో మరణించాడు.
Samih al-Qasim కవితల అనువాదాలు ఇవి.

 
1.
Travel Tickets
నన్ను చంపినరోజు
నా జేబులో Travel Tickets గమనిస్తావు నువ్వు
శాంతిలోకి
పంటపొలాలలోకి, వానలోకి
మనుషుల అంతరాత్మలలోకి
తీసుకెళ్ళే Travel Tickets
ప్రియమైన నా హంతకుడా
ఆ టికెట్లను వృధాచేయకు.
వాటిని వాడుకో.
దయచేసి ప్రయాణించు

2.
Slit lips
చనిపోయిన
ఒక కోకిల కథను
నేను నీకు చెప్పి ఉండేవాడిని.
వాళ్ళు నా నాలుకను
చీల్చి ఉండకపోతే
ఆ కథను నీకు......

3.
Abandoning
నేను చూసాను ఆమెను
నేను చూసాను ఆమెను కూడలిలో
నేను చూసాను కూడలిలో ఆమె రక్తంచిందించటం
నేను చూసాను కూడలిలో ఆమె నడవలేకపోవటం
నేను చూసాను కూడలిలో ఆమె చంపబడటం
నేను చూసాను... నేను చూసాను....
ఈమె సంరక్షకుడు ఎవరని అతను బిగ్గరగా అరచినప్పుడు
నాకు ఆమె పరిచయమే అనే విషయాన్ని చెప్పలేదు
ఆ కూడలిలో ఆమెనలా విడిచిపెట్టేశాను
ఆ కూడలిలో రక్తమడుగులో ఆమెనలా విడిచిపెట్టేసాను
ఆ కూడలిలో నడవలేకపోతున్న ఆమెనలా విడిచిపెట్టేసాను
ఆ కూడలిలో మృత్యువుకి ఆమెనలా విడిచిపెట్టేసాను
ఆమెనలా విడిచిపెట్టేసాను....

4.
End of Discussion with a Jailer
నా జైలుగది కిటికీలోంచి
నన్ను చూసి నవ్వే చెట్లు
నా ప్రజలతో నిండిన ఇంటికప్పులు
నాకోసం విలపిస్తూ ప్రార్ధించే కిటికీలు కనిపిస్తాయి
నా ఇరుకైన గది తలుపురంద్రంలోంచి
నీ విశాలమైన గది కూడా కనిపిస్తుంది.

5. Confession at Midday
.
ఒక చెట్టును నాటాను
దాని ఫలాల్ని తృణీకరించి
మానుని కలపగా వాడుకొన్నాను
కొమ్మలను వీణగా చేసి
గొప్ప రాగాల్ని పలికించాను
వీణ పగిలిపోయింది
రాగాలు ఆగిపోయాయి
ఫలాలు పోగొట్టుకొన్నాను
ఇప్పుడు చెట్టు కొరకు దుఃఖిస్తున్నాను.
,
మూలం- Samih al-Qasim
20-05-2021

***
4.
RAFEEF ZIADAH We teach life sir

నేడు నా దేహం టీవీలో చూపించే ఒక ఊచకోత
నేడు నా దేహం sound-bites కి పదాల పరిమితికి లోబడి
టీవీలో చూపించే ఒక ఊచకోత
నేడు నా దేహం sound-bites కి పదాల పరిమితికి లోబడి ఉంటూ
సరిపడినన్ని గణాంకాలు కలిగి ఉన్న టీవీలో చూపించే ఒక ఊచకోత.
నేను ఇంగ్లీషు నేర్చుకొన్నాను, నా UN resolutions తెలుసుకొన్నాను
అయినప్పటికీ అతను నన్ను అడిగాడూ...
Ms. Ziadah "మీరు మీ పిల్లలకు ద్వేషాన్ని నేర్పటం నిలిపివేస్తే
పరిస్థితులన్నీ చక్కదిద్దుకొంటాయి కదా" అని
మౌనం...
ప్రశాంతంగా ఉండేందుకు శక్తికోసం నేను నా లోపలకు తొంగిచూసుకొన్నాను
Gaza పై బాంబులు జారవిడిచే సమయాన ప్రశాంతత నా నాలుక చివర ఉండదు
ప్రశాంతత నన్ను విడిచి వెళిపోయింది
మౌనం...చిరునవ్వు
మేము జీవితాన్ని నేర్పుతున్నాం సర్
Ziadah నవ్వుతూ ఉండు
మౌనం..

మేము జీవితాన్ని నేర్పుతున్నాం సర్
వారు మా చివరి ఆకాశాన్ని కూడా ఆక్రమించేసాకా
పాలస్తీనియన్లమైన మేము జీవితాన్ని నేర్పుతున్నాం సర్
మా ఆకాశాన్ని కబళించి ఎత్తైన వివక్షా ప్రహరీలతో వాళ్ళ భవంతులు నిర్మించుకొన్నాకా
మేము జీవితాన్ని నేర్పుతున్నాం సర్
సరే పోనీయండి
ఈ మొత్తాన్ని ఒక కథగా ఎలా చెబుతారు? ఒక మానవ గాథలా?
వివక్ష, ఆక్రమణ లాంటి పదాలు లేకుండా
రాజకీయాలు లేకుండా
కొంచెం సహాయం చెయ్యండి"

నేడు నా దేహం టీవీలో చూపించే ఒక ఊచకోత
Gaza లో ఒక స్త్రీకి అత్యవసర మందులు అవసరపడ్డాయి అనే కథగా చెబుతారా?
మీ సంగతేమిటి?
సూర్యుడిని కప్పటానికి సరిపడా విరిగిన ఎముకల చేతులు ఉన్నాయా మీకు?
చనిపోయిన మీ బంధువుల జాబితా ఇవ్వండి
పన్నెండు వందల పదాల పరిమితికి లోబడి

నేడు నా దేహం టీవీలో చూపించే ఒక ఊచకోత
అది sound-bites కి పదాల పరిమితికి లోబడి ఉంటూ
ఉగ్రవాదుల రక్తానికి స్పందించటం మానేసిన వారిని కదిలించాలి.
కానీ వారు విచారం వ్యక్తం చేసారు
Gaza లో పశువులు మరణించినందుకు విచారం వ్యక్తం చేసారు
వారికి UN resolutions, గణాంకాలు ఇచ్చాను.
మేం ఖంఢిస్తాం, మేం గర్హిస్తాం, మేం తిరస్కరిస్తాం
ఇక్కడ ఇరుపక్షాలు సరిజోడీ కాదు.
ఒకరు ఆక్రమణదారులు మరొకరు ఆక్రమితులు
వందమరణాలు ఒకవైపు, వేయిమరణాలు మరోవైపు
యుద్ధము, ఊచకోత

మేము పరదేశీయులం కాదు, టెర్రరిస్టులం కాము అని ప్రకటిస్తున్నాను
వందల వేల మృతుల్ని పదే పదే లెక్కిస్తున్నాను
ఎవరైనా ఉన్నారా? వింటున్నారా?

ప్రతి ఒక్క శరణార్ధుల శిబిరంలోకి వెళ్ళి అక్కడి ప్రతి ఒక్క శిశువుని ఎత్తుకొని
మరే బాంబు శబ్దాలను వినకుండా వారి చెవులను నా చేతులతో కప్పాలని ఉంది
నేడు నా దేహం టీవీలో చూపించే ఒక ఊచకోత
UN resolutions ఎందుకూ పనికి రాకుండా పోయాయి
నేను ఇంగ్లీషు ఎంతగొప్పగా నేర్చుకొన్నా no sound-bite
And no sound-bite
ఏ sound-bite వారిని బ్రతికించలేదు
ఏ sound-bite దీన్ని బాగుపరచలేదు

మేము జీవితాన్ని నేర్పుతున్నాం సర్
మేము జీవితాన్ని నేర్పుతున్నాం సర్
పాలస్తీనియన్లమైన మేము ఉదయాన్నే నిద్రలేచి
ఈ ప్రపంచానికి జీవితాన్ని నేర్పుతున్నాం సర్

Source: Rafeef Ziadah We teach life sir

(Rafeef Ziadah పాలస్తీనియన్ జర్నలిస్టు. పై కవితలో తమ భూభాగాలను కోల్పోయి, తమ సొంత నేలపైనే పరాయి వారిగా బ్రతకాల్సిన దుస్థితి వర్ణించబడింది. తమపై జరుగుతున్న వివక్ష, ఊచకోతలకు వ్యతిరేకంగా వారు చేస్తున్న పోరాటం పై కవితలో కవయిత్రికి, ఆమె సహచర మిత్రునికీ మధ్య జరిగిన సంభాషణా రూపంలో వ్యక్తీకరించబడింది)

1, June 2021

అనువాదం:  బొల్లోజు బాబా