తిరుగుబాటు కవి - ఖాజి నజ్రుల్ ఇస్లాం

తిరుగుబాటు కవి - ఖాజి నజ్రుల్ ఇస్లాం 

ప్రతి ఉద్యమంలోంచి ఒక కవి పుడతాడు.  ఆ ఉద్యమానికి సరిపడా జవసత్వాలను అందిస్తాడు. అలా స్వరాజ్య ఉద్యమం ఉవ్వెత్తున జరుగుతున్న రోజుల్లో బెంగాలి కవి,  ఖాజి నజ్రుల్ ఇస్లాం తన “విద్రోహి” కవితతో ఉద్యమాన్ని పరుగులెత్తించాడు.  1921 డిసెంబరులో నజ్రుల్ “విద్రోహి” కవిత వ్రాసాడు. ఈ కవితలో స్వాతంత్రేచ్ఛ, వైయక్తిక స్వేచ్ఛ జమిలి నేతగా కలిసిపోయి ఉంటాయి.  ఇది ప్రజలను ఆకర్షించింది.  అప్పటి ప్రజలు అలాంటి కవితకొరకే ఎదురుచూస్తున్నారా అన్నట్లు, అచ్చయిన అనతి కాలంలోనే నజ్రుల్ కు  తిరుగులేని తిరుగుబాటు కవిగా పట్టం కట్టారు. 

ఈ నజ్రుల్ కవిత్వాన్ని బెంగాలీ తెలిసిన శ్రీ పురిపండా అప్పలస్వామి ద్వారా శ్రీ శ్రీ, నారాయణబాబు, చాసో, రోణంకి వినేవారు.  “విద్రోహి” కవిత నన్ను ప్రేరేపించిందని నారాయణ బాబు బాహాటంగా చెప్పుకొన్నాడు. “నజ్రుల్ ఇస్లాం గీతాలు నా మనస్సులో ఏదో మారుమూలల్లో మారు మోగుతూ ఉండి ఉండాలి” అని శ్రీశ్రీ ఒప్పుకొన్నాడు.  అభ్యుదయ తెలుగు కవిత్వానికి ఒక దీపస్థంభంలా నిలిచిన కవిత ఇది. ఒక వైయక్తిక వాక్యాన్ని సామాజికం చేసిన ఆధునిక  రచనలలో విద్రోహి కవిత, మహాప్రస్థాన కవితల కంటే ముందుంటుంది.  అది చరిత్ర. 

నేడు యూట్యూబ్ లో  “Bidrohi poem by Kazi Nazrul Islam” అని వెతికితే- ఎంతో మంది  యువకులు బెంగాలీలో విద్రోహి కవితను ఆవేశంగా, ఉద్వేగభరితంగా స్టేజ్ పై గానం చేస్తోన్న వీడియోలు అనేకం కనిపిస్తాయి. (ఒక్కో వీడియోకి లక్షల కొద్దీ వీక్షణలు ఉన్నాయని తెలిసాక తెలుగు సమాజం ఆ స్థాయికి ఎప్పటికి ఎదుగుతుందా అని బెంగ పడతాం).

  

ఒక కవిత దాదాపు శతాబ్దకాలం తరువాత కూడా యువత నాలుకలపై బ్రతికి ఉందంటే ఆశ్చర్యం కలగకమానదు. ఈ కవిత ఆనాటి సమాజానికి ఎంతైతే రిలవెన్స్ ఉండిందో, సమకాలీన సమాజానికి కూడా అంతే రిలవెన్స్ ఉంది.

 

ద రెబెల్         - (Bidrohi by Kazi Nazrul Islam, 1921)

ప్రకటించు వీరుడా ప్రకటించు

నా శిరస్సు మహోన్నతము!

నన్ను చూసి హిమాలయ శిఖరం తల దించుకొంది.

ప్రకటించు వీరుడా ప్రకటించు

ఖగోళమండలాన్ని బద్దలు కొట్టి

సూర్యచంద్రులు  గ్రహాలు  నక్షత్రాలను తరిమేస్తాను. 

భూమ్యాకాశాలను చీల్చుకొని

దేవుడి పవిత్ర పీఠాన్ని పక్కకునెట్టి

పుడమితల్లి అంతులేని అద్భుతంలా

పైకి లేస్తాను.

కోపోద్రిక్త దేవుడు నా నుదుటిపై మెరుస్తూంటాడు

యుద్ధవిజేతకు దక్కిన కీర్తి పతకంలా.

ప్రకటించు వీరుడా

నా శిరస్సు సర్వోన్నతము!

నేను నిరంకుశుడను నిర్దయుడను అహంకారిని

నేను ప్రళయకాలంలో నర్తించే నటరాజును

నేను ఝుంఝూమారుతాన్ని నేను విధ్వంసాన్ని

నేను శ్రేష్ఠమైన భయాన్ని, ఈ ప్రపంచపు శాపాన్ని

నేను కృపారహితుణ్ణి అన్నిటినీ తుత్తునియలు చేస్తాను

నేను అవ్యవస్థను, అవిధేయుడను

నేను నిబంధనల్ని మర్యాదల్ని కాళ్ళతో మర్దిస్తాను

నేను లయకారక ధూర్జటిని,  గ్రీష్మకాలపు ఉత్పాత ప్రభంజనాన్ని

నేను విద్రోహిని, ప్రపంచ విప్లవానికి పుట్టిన పుత్రుడిని

ప్రకటించు వీరుడా

నా శిరస్సు సర్వోన్నతము!

నేను రాక్షస తుఫానును, ఉగ్ర ఉప్పెనను

నా దారికి అడ్డం వచ్చిన అన్నింటినీ ధ్వంసం చేస్తాను

నేను నాట్యంతో మత్తెక్కిన లయ ను

నేను నా తాళానికే నాట్యం చేసుకొంటాను

నేను విశృంఖల జీవన పారవశ్యాన్ని

నేను హమీరాన్ని*  నేను ఛాయానాదాన్ని*  నేను హిందోళాన్ని*

నేను అవిశ్రాంతాన్ని

నా నడకా నృత్యం ఒక కేళీవిలాసం

నేను శత్రువును కౌగిలించుకొంటాను, మృత్యువుతో యుద్ధం చేస్తాను

నేను ఉన్మత్తుడను. నేను కుంభవృష్టిని

నేను భయపెట్టే మహమ్మారిని

నేను రక్తపాత నియంతల మృత్యువును

నేను ఎప్పటికీ ఒక వెచ్చని అశాంతిని

ప్రకటించు వీరుడా

నా శిరస్సు సర్వోన్నతము!

నేను సృష్టిని  నేను విలయాన్ని

నేను ఇల్లుని  నేను స్మశానాన్ని

నేను అంతాన్ని  నేను ఉదయాన్ని

నేను స్వర్గలోక మహారాజ్ఞి ఇంద్రాణి పుత్రుణ్ణి.

తలపై చంద్రుడు, నుదుటిపై సూర్యునితో

ఒక చేత మెత్తని మురళి, మరో చేత యుద్ధ శంఖంతో

నేను Bedouin1 ని Chengis ని

నేను నాకు తప్ప మరెవ్వరికీ తలవంచను

నేను ఉరుమును

నేను భూమిపై, ఆకాశంపై  ధ్వనించే బ్రహ్మ శబ్దాన్ని

నేను Israfil2 వాయిద్యపు మహా ఘర్జనను

నేను పినాకపాణి త్రిశూలాన్ని

నేను సత్యదేవత సేవకుడను

నేను శంఖు చక్రాన్ని 

నేను బలమైన అనాది అరుపును

నేను విశ్వామిత్రుని శిష్యుడను, కోపిష్టి దూర్వాసుడను

నేను దావానలపు ఆగ్రహాన్ని

నేను విశ్వాన్ని బూడిదచేస్తాను

నేను హృదయాంతరాళంలోంచి ఉబికిన అట్టహాసాన్ని

నేను సృష్టికి శత్రువుని, భయహేతువుని

నేను యుగాంతాన ద్వాదశాదిత్యులకు పట్టే గ్రహణాన్ని

నేను అప్పుడప్పుడు ప్రసన్నుడను,  ఒక్కొకపుడు అస్థిరబుద్దుడను

నేను ప్రాతఃకాల నూత్న యవ్వనాన్ని

నేను మహాబలి గర్వాన్ని పాదాల క్రిందపడేసి తొక్కుతాను

నేను ప్రచండ పవన ప్రకోపాన్ని

నేను అల్లకల్లోలిత సముద్రపు ఘోషను

నేను అనంత తేజో ప్రకాశాన్ని

నేను గలగల పారే సెలయేరుని

నేను కన్నియ మెరిసేనల్లని వాల్జడను

నేను  నిలువరించే ఆమె కన్నుల వెలుగును

నేను పదహారేళ్ల చిన్నదాని హృదయంలో పుష్పించే మెత్తని ప్రేమను

నేను అప్రమేయ ఆనందాన్ని

నేను భగ్న ప్రేమికుని విరహ గీతాన్ని

నేను అనాధల హృదయాల చేదు కన్నీటిని

నేను అభాగ్యుల నిస్సయాహ నిట్టూర్పుని

నేను నిరాశ్రయుల శోకాన్ని  వేదనని

నేను అవమానింపబడిన హృదయ క్షోభను

నేను మోసగించబడిన ప్రేమికుల విషాదాగ్నిని

నేను సంబాళించుకోలేని పరితాపాన్ని

నేను అక్షతయోని వణికే ప్రధమ స్పర్శను

నేను ఆమె నుండి దొంగిలించిన నునులేత మొదటి చుంబనాన్ని

నేను రహస్య ప్రేమికురాలి క్షణమాత్రపు వాలు చూపు మెరుపుని

నేను ఆమె విప్పారిన కన్నులతో రెప్పవేయక చూసే వాంఛను

నేను యవ్వనవతి రసిక బిగి కౌగిలిని

నేను ఆమె గలగలలాడే గాజుల సంగీతాన్ని

నేను అనశ్వర శిశువును, నిత్య యవ్వనుడను

నేను మొలకెత్తుతోన్న యవ్వనాన్ని భయంతో దాచుకొనే బాలిక సిగ్గును

నేను మెత్తని దక్షిణ గాలులను

నేను వ్యాకుల పరచే తూర్పు పవనాలను

నేను దేశద్రిమ్మరి కవిగాయకుని గంభీర గీతాన్ని

నేను అతను సారంగిపై పలికించే మృదు సంగీతాన్ని

నేను నడివేసవి మద్యాహ్నపు తీరని మొండి దాహాన్ని

నేను ప్రజ్వలించే ప్రచండ మార్తాండుడిని

నేను ఎడారిలో ఉబికే నీటి చెలమను, చల్లని శాద్వలము ని

నేను ఆనంద పరవశంతో అటూ ఇటూ పర్వులిడతాను

ఒక్కసారిగా నన్ను నేను తెలుసుకొంటాను

అన్ని శృంఖలాలు తెగిపోతాయి

నేనే ప్రారంభాన్ని నేనే ముగింపును

నేనే మానసిక అంతఃశ్చేతనలోని చైతన్యాన్ని 

నేనే ఈ ప్రపంచపు వాకిట ఎగురుతోన్న విజయకేతనాన్ని

నేనే మానవజాతి గెలుపుకు గౌరవ చిహ్నాన్ని

విజయోత్సాహంతో ఉచ్ఛైశ్రవం అధిరోహించి భూమి ఆకాశాలపై

తుఫానులా కలియదిరుగుతాను

నేను భూమి వక్షస్థలంపై రగిలే అగ్నిపర్వతాన్ని

నేను మహారణ్యాలను దహించే దావానలాన్ని

నేను నరకలోకపు ఉన్మత్త మహోగ్ర క్రోధాన్ని

నేను మెరుపు రెక్కలపై విహరిస్తాను

నేను దుఃఖాన్ని, భయాన్ని ఎల్లెడలా వెదజల్లుతాను 

నేను భూకంపాలు పుట్టిస్తాను

నేను Orpheus3 వేణువుని

నేను జ్వరపడిన ప్రపంచాన్ని నిద్రపుచ్చుతాను

నరకలోకం నన్ను చూసి హడిలి చస్తుంది

నేను ఈ లోకానికి తిరుగుబాటు నేర్పుతాను

నేను జలప్రళయాన్నిఒక్కోసారి ఈ భూమిని సారవంతం చేస్తాను 

మరోసారి నష్టాన్ని కలిగిస్తాను

నేను విష్ణుమూర్తి  ఇద్దరు దేవి లను కబళిస్తాను

నేను అధర్మాన్ని, నేను ఉల్కాపాతాన్ని నేను శనిని

నేను తోకచుక్కను, నేను విషనాగును

నేను తల తెగిన చండిని

నేను నరకలోక జ్వాలల మధ్య కూర్చొన్న యుద్ధదేవతను

నేను అందమైన పూవులా నవ్వుతాను

నేను పరశురాముని గండ్రగొడ్డలిని

యోధుల్ని సంహరించి ఈ లోకంలో శాంతిని స్థాపిస్తాను

నేను బలరాముని భుజాలపై నాగలిని

నేనీ ప్రపంచాన్ని పెళ్ళగించి శాంతి సౌభాగ్యాలను పండిస్తాను

పోరాటాలతో అలసిపోయిన నేను.. గొప్ప విప్లవకారుడిని

పీడితుల రోదనలు ఈ గాలిలో ప్రతిధ్వనిస్తున్నంత వరకూ

నేను విశ్రమించను

క్రూర పాలకులు యుద్ధాలలో కత్తులు ఝుళిపిస్తున్నంత కాలమూ

నేను నిద్రపోను

నేను గొప్ప విప్లవకారుడిని

ఈ లోకం కన్నా చాలా ఉన్నతంగా ఎదిగాను .. ఒంటరిగా

నా శిరస్సు సర్వోన్నతము!

అనువాదం: బొల్లోజు బాబా, 

 మూలం:1. Bidrohi by Kazi Nazrul Islam 

2. Kabir Chowdhury ఇంగ్లీషు అనువాదం

 3. Rezaul Karim Talukdar ఇంగ్లీషు అనువాదం

4. Sajed Kamal  ఇంగ్లీషు అనువాదం

సూచికలు:  * రాగాల పేర్లు

1. అరబ్ సంచార తెగ

2. దేవుని అంతిమతీర్పు రోజున బూరా ఊదెడి దేవదూత

3. గ్రీకు పురాణగాథలలోని సంగీత దేవత

ఈ గీతం బెంగాలి మాతృకలో ఆలపిస్తున్న వీడియో లింకులు

https://www.youtube.com/watch?v=RYTqnT_uTLU&t=84s

https://www.youtube.com/watch?v=xhcQonDcFfo&t=1s

ప్రాచీన పట్టణాలు - తూర్పుగోదావరిజిల్లా, పుస్తక పరిచయం

.
Publishing a volume of verse is like dropping a rose-petal down the Grand Canyon and waiting for the echo అంటారు కానీ ఒక్కోసారి ఎవరో సహృదయుని చేతికి ఆ పుస్తకం చేరినపుడు ఇదిగో ఇలాంటి ప్రతిధ్వని వినిపిస్తుంది.
శ్రీనివాస్ గారికి అనంతానంత కృతజ్ఞతలతో.....
బొల్లోజు బాబా
ఈ పుస్తకాన్ని డౌన్ లోడ్ చేసుకొనే లింకు మొదటి కామెంటులో కలదు.
.
ప్రాచీన పట్టణాలు - తూర్పుగోదావరిజిల్లా
శ్రీ బొల్లోజు బాబా
నేను ప్రస్తుతం ఉద్యోగ రీత్యా చైనా లో కొన్ని వారాలు ఉండటం, దానితో తోచక, వారాతంతరంలో ఎదో వెతుకుతుంటే, ఈ ఆణిముత్యం నాకు దొరకడం, వెంటనే చదవటం చకచకా జరిగిపోయింది.
ఈ రకంగా నైనా కొన్ని నెలల తర్వాతా మళ్ళీ ఓ పుస్తకం చదవటం జరిగింది , అందునా చాలా మంచి పుస్తకం, మళ్ళీ అందులోనూ మా జిల్లా ఆ పై మా వూరు (పిఠాపురం) గూర్చి చాలా చాలా విపులంగా వివరించారు కూడా కామోసు ఇహ అస్సలాగలేకపోయానంటే అతిశయోక్తికాదు,
ఈ కవి ,అధ్యాపక మరియూ చరిత్రకారుని నెమ్మదితనం, మర్యాద & సౌశీల్యత ప్రస్పుటంగా కానవచ్చి, “మనవి మాటే” ముత్యాలకోవా గా తోచాయి నాకు.
నేను సమ్మోహనం అవ్వటానికి ప్రధాన కారణాలు కొన్ని ఉన్నాయి, ప్రధానంగా ఈ రచయిత గారు కవియట, రచయిత యట, మరీ ముఖ్యంగా జంతుశాస్త్ర అధ్యాపకులట , వీటికీ చరిత్ర పై ఆసక్తి కీ ఎంత వ్యత్యాసం, ఆసక్తి ఉండటమేకాక అందులో ఎంతో పరిశ్రమ చేసి ఈ పుస్తకానికి ఓ రూపం తెచ్చారంటే , తేవడంలోనూ ఎంతో అద్భుతంగా ఎన్నో చక్కని పదలాతో బహు భంగిమలతో వ్రాయగలిగారంటే, వీరికి చరిత్ర పై మరియూ ఈ , మా జిల్లా పై యున్న అవిభాజ్య ప్రేమకు ఇంతకంటే ఇంకేమి నిదర్శనం కావాలి.
ఇక పుస్తకం లోని విషయాలకు వస్తే, రెండు విషయాలు నన్ను ప్రధానంగా ఆకర్షించాయి, ఒకటి కొన్ని చక్కని, కొత్త వింత నాకు ఇంతకుమునుపును తెలియని పదాలు, మరియొకటి నాకు తెలియని మన గొప్ప చరిత్ర సంస్కృతి , ఆ విషయాలు చదువుతుంటే, పూర్వజన్మలలో నేనెక్కడైనా ఉండిఉంటినా ఆ ప్రాంతాలలో, ఆ యా కాలాలలో, ఉండి ఉంటే ఎంత బావుణ్ణు, ఉండి, ఇప్పుడు యొకపరి నాకు జ్ఞప్తికి వస్తే ఇంకెంత బావుణ్ణు అనిపించింది, ఆ రోజులు, మహారాజులు మారాజులై వెలిగిన మా రాజుల గొప్ప కాలమది.
ఇంకొక ప్రధానమైన విషయమేమంటే,
తటవర్తి గురుకులపతి ఆదేశంతో , "ఘనవరమ్ము పీఠికాపురమ్ము" అనే మకుటంతో నాచేత ఈశ్వరుడు వ్రాయిస్తున్నటువంటి శతకము చక్కగా వెలిగి ప్రకాశించుటకు, ఒక విధంగా ఈ పుస్తకం కాలుష్యం లేని చమురునిచ్చి నన్ను కూడా ఉత్సుకుడను చేసిందని చెప్పడంలో ఎంత మాత్రం నాకు సందేహం లేదు.
చరిత్ర పరంగా క్రీ.శ. 2 వ శతాబ్దం నుంచి రాచరికము ముగిసినవరకూ చాలా శూలంకుషంగా మొత్తం చరిత్ర కళ్ళకు కట్టినట్టు చూపారు.
ఆ రోజులలోనే మన కోరంగి ఓడరేవు ఎంత పెద్ద దో , ఎంత విలువైన వాణిజ్యవ్యాపారాలు ఇక్కడ నుంచి వివిధ దేశాలకు జరిగేవో, అప్పటిలోనే, రాజులు (కాకతీయులు) పన్ను రాయితీలు ఎలా ఇచ్చి వ్యాపారాన్ని, ఆదాయాన్ని పెంచేవారో, ఎంత చక్కని నేర్పరులైన వడ్రంగి వారు, నౌకా నిర్మాణ నిపుణులు ఇక్కడ ఉండేవారో, కాల క్రమేణా ఆ రేవు ఎలా పతనమైందో ఇలా అనేక విషయాలనూ చక్కగా వివరించారు.
అలాగే 1787, 1839 లలో వచ్చి న పెను తుఫానులూ వాటివల్ల ఏర్పడ్డ అపార ప్రాణ, ఆస్తి నష్టాలూ కళ్ళకు కట్టారు.
ఇక ఆ రోజులలోనే ప్రజలలో, రైతులలో వున్న విప్లవ భావాలు, చైతన్యం వాటి ద్వారా సాధించిన విజయాలూ, ప్రభువులు కూడా వీరి భావాలను అర్థం చేసుకుని పట్టింపులకు పోక ప్రజల బాగోగులు చూడటం అన్ని కూడా, నేటి తరానికి ఓ చక్కని మార్గనిర్దేశకత్వం చేస్తున్నట్టు గా తోచాయి నాకు.
ఇక చరిత్ర చూస్తే , ఈ జిల్లాలో ని వివిధ పట్టణాలను, కళింగలు, మౌర్యులు, శాతవాహనులు, సముద్ర గుప్తుడు వంటి గొప్ప రాజులు, మాథరులు, వేంగి, తూర్పు చాళుక్య వంశాలు, కాకతీయులు, కొప్పుల వంశము, ఆపై రాజమహేంద్రవరపు రెడ్లు, , గజపతులు, వెలమదొరలు, ఆపై పరోక్షంగా శ్రీకృష్ణదేవరాయలు పాలించిన పరిణామ క్రమాన్ని చక్కగా చూపారు.
పట్టణ, పుర, నగర, వ్రేలు, హారము, రాష్ట్రము, నగరము, సీమ, రాజ్యము, స్థలము ఇలా అనేక పేర్లకు మూలమేమిటి అవెలా వచ్చాయి అన్న వివరణ ఎంతో శాస్త్రీయంగా వివరించారు. నా కడుపు నిండిపోయింది ప్రత్యేకం గా ఇవి తెలిసాక,
నేటి నవ్యాంధ్రప్రదేశ్ కి మూలాలు క్రీ.శ 642 లోనే ఎలాపడ్డాయన్న విషయం కూడా చక్కగా వివరించారు,
ఇక పిఠాపురమే కాక, కోరంగి (మనం ఎంతో పెద్దవనుకొనే ముంబాయి , విశాఖ ఓడరేవులు ఈ కోరంగి ముందు దిగదిడుపు అన్న విషయం నాకు అవగతమైంది) రాజమహేంద్రి, బిక్కవ్రోలు, దాక్షారామం, ఆదుర్రు, చాళుక్యభీమవరం, సర్పవరం, బెండపూడి , పలివెల, తొలి తిరుపతి, పెద్దాపురం మొదలగు పట్ట ణా లు, రాజ్యాలుగా ఎలా వెలిగాయో ఈనాడు మనం చూస్తున్న అనేక పట్టణలకంటే కొన్ని వందల, వేల స.రాల పూర్వమే వాటి వైభవము, మరియూ అప్పటి పండుగలు, సంస్కృతి, హిందూ, బుద్ద, జైన, సైవ, విష్ణు మతాలు శాఖలూ ఎంతటి అన్యోన్యతతో ఉండేవో, వాటిపై ప్రభువులు చూపిన సమభావన అద్భుతం.
ఇక కొన్ని చక్కని పదాలు, పదబంధాలూ, విషయాలు..
పగోడాలు,
ప్రోలునాడు,
వివిధ “విషయ” అనే చివరతో ఏర్పడ్డ ప్రాంతలపేర్లు,
కోనసీమ పేరు ఎలా వచ్చింది,
ఆంధ్రమండల ద్వాదశసహస్రగ్రామసంపాదిత
విఫణివీధులు
ఆనాటి రాజముద్రలు,
నరపతులు, గజపతులు & అశ్వపతులు వివరాలు, అనగానెవరు.
వివిధ శాసనాలు వాటి విషయాలు వాటివారా చరిత్రను ఎలా సమీకరించవచ్చు.
ఇలా అనేక విషయాల భాండాగారము ఈ పుస్తకం.
ఈ పుస్తకం చదివాక, చరిత్రపై ఎంతో మక్కువ పెరుగునన్నది ముమ్మాటికీ సత్యమే.
ఏతావాతా: సాంఘిక, రాచరిక, భౌతిక, సంస్కృతిక, ధార్మిక మేళవింపే ఈ పుస్తకం, మరి ఇంక ఆలస్యమెందుకండీ , చదివేయండి యొకపరి.
ఇక చివరగా మా పిఠాపురము చివరి ప్రభువులు కీ.శే. శ్రీ శ్రీ శ్రీ రాజా రావు వేంకట కుమార మహీపతి సూర్యారావు బహద్దూరు గారిని మనసారా ఎంతో భక్తితో ఒకసారి స్మరిస్తూ , వారిని చూడలేకపోయినా, కనీసం వారి జూ.కాలేజి లోచదివే భాగ్యము, వారి పుత్రిక పేరు మీద కట్టిన "మంగయమ్మరావు పేట" నివసించే భాగ్యము, పలు మార్లు కోట్లో తిరిగే భ్యాగ్యమైనా వచ్చినందుకు ఎంతో సంతసిస్తూ ..
సెలవు.
జై శ్రీరామ
సర్వే జనాః సుఖినోభవంతు
మీ
శ్రీనివాస్ లింగం
శుభకృత సంవత్సర , జ్యేష్ఠ బహుళ షష్ఠి.
09 జూన్ 2023
ఈ పుస్తకం లభించు చోటు
వెల: 150 రూపాయలు
లభించు చోటు: పల్లవి పబ్లిషర్, శ్రీ ఎస్. వి. నారాయణ గారు
ఫోన్ నంబరు/ ఫోన్ పే నంబరు: 9866115655

https://archive.org/details/pracheena-patanalu-pdf-bolloju

The show is over....

.
ఆటముగిసింది, తెరపడింది
హాలంతా నిశ్శబ్దం మంచులా పరుచుకొంది
అంతవరకూ కాంతులతో, ఉద్వేగాలతో
సజీవంగా నిలిచిన రంగస్థలం
కొద్దికొద్దిగా చీకటిలోకి కూలిపోతుంది
చప్పట్లు ఆగిపోతాయి, గొంతులు మూగబోతాయి
నటులు భారమైన హృదయాలతో తమ తమ
పాత్రలనుండి బయటకు వచ్చేసి
సిగరెట్లు కాల్చుకొంటూ, కాఫీలు తాగుతూ
మెచ్చుకోళ్ళగురించి, పొరపాట్లగురించి
చర్చించుకొంటూ ఉంటారు

పాత్రలు మాత్రం నిశ్శబ్దంగా
ప్రేక్షకుల హృదయాలలోకి ఇంకిపోతాయి
జ్జాపకాలలో కరిగిపోతాయి

ఖాళీ సీట్లు, రంగస్థల దుస్తులు, నాటక సామాగ్రి
యుద్ధానంతరం విస్మరించబడే యోధునిలా
అలా ఏదో మూల సర్దుకొంటాయి.

రంగస్థలంపై ఆటముగిసినా
జీవితం కొనసాగుతూనే ఉంటుంది
అవిచ్ఛిన్నంగా సాగే కథలు
పదే పదే పుట్టే కొత్త పాత్రలతో
మరిన్ని రంగులతో, మరిన్ని ఉద్వేగాలతో
అలరించే కొత్త ఆటకొరకు
రంగస్థలం ఎదురుచూస్తూంటుంది

The show must go on....

బొల్లోజు బాబా

డిజిటల్ పరమాత్మ

వెలుతురు తెరలపై
పిక్సెల్ నీడల డిజిటల్ సింఫొనీ
స్వప్నాలు, హృదయాలు, వాంఛలు
అమ్మకాలు కొనుగోళ్ళు నవ్వులు కన్నీళ్ళు
బైట్లు బైట్లుగా ప్రవహించే ఉద్వేగాలు
అన్నీ బైనరీ భాషలోనే
వెలుతురు తెర మర్రినీడలో
ఒంటరితనం వేళ్ళుపాదుకొని
మహావృక్షంలా ఎదుగుతుంది
కొత్తపరిచయాలతో ముంచెత్తే కనెక్టివిటీ
వాస్తవలోకపు ఒక్క స్నేహాన్నీ మిగల్చదు

ఈ సిలికాన్ చిప్పుల మైదానంలో
కర్ణపేయంగా
వినిపించే డిజిటల్ సింఫొనీ ఇది
ఆత్మలను వెలుతురు తెరతో మిళితం చేసే
మానవజాతి ఎత్తుకొన్న కొత్తరాగమిది.

మనిషి యంత్రంగా మారటం వింతకాదిపుడు
యంత్రం మనిషిగామారటం వింత

బొల్లోజు బాబా

ప్రాచీనసాహిత్యంలో ఋతువర్ణనలు-ఇ.బుక్

ఆరు ఋతువులకు కలిపి మొత్తం 120 గాథలు. (గాథ అంటే రమ్యమైన చిన్న సంఘటన అని శ్రీ గట్టి లక్ష్మి నరసింహశాస్త్రి గారి నిర్వచనం. ఆ అర్ధంలో వీటిని గాథలు అంటున్నాను). వివిధ వర్ణనలను గ్రహించిన కావ్యాల వివరాలు ఇవి.

1. గాథాసప్తశతి: శాతవాహన హాల చక్రవర్తి ఒకటవ శతాబ్దంలో సేకరించి సంకలన పరిచిన ఏడువందల గాథల గ్రంధం. ఇది ప్రాకృత భాషలో రచింపబడింది.

2. ఋతుసంహారం: 4 వ శతాబ్దపు కాళిదాసు రచన

3. శార్ఞ్గధర పద్ధతి: Sarngadharapaddhati: ఇది సుభాషిత రత్నావళి లాంటిది. దీనిని Sharngadhara కవి 1363 CE లో సంకలన పరిచాడు. దీనిలో మొత్తం 14 విభాగాలుగా 1300 సుభాషితాలు ఉన్నాయి.

4. వజ్జలగ్గ: ఇది గాథాసప్తశతి లానే అందమైన ప్రాకృత గాథల సమాహారం. ఈ సంకలనంలోని గాథలు CE 750-1337 మధ్య కాలానికి చెందినవి. జైన పండితుడైన జయవల్లభుడు ఈ గాథలను సేకరించాడు అందుకే వజ్జలగ్గకు జయవల్లభమనే పేరు కూడా ఉంది. జయవల్లభుడు మొదటగా 700 గాథలను సేకరించి వాటిని 48 విభాగాలుగా వర్గీకరించి వజ్జలగ్గగా కూర్చాడు.

5. Ainkurunuru: ఇది 500 గాథలు కలిగిన CE 2/3 శతాబ్దపు తమిళ సంగం సాహిత్యం. ప్రాచీనతమిళ సమాజాన్ని, సంస్కృతిని అర్ధం చేసుకొనటానికి Ainkurunuru ఎంతో దోహదపడుతుంది.

6. Kuruntokai: ఇది BCE 1 వ శతాబ్దం నుండి CE 2 వ శతాబ్దం మధ్యలో సంకలనం చేయబడిన గ్రంధం. ప్రాచీన తమిళ సంగం సాహిత్యంలో ప్రముఖంగా చెప్పబడే ఎనిమిది సంకలనాలలో ఇది కూడా ఒకటి. (అవి Aiṅkurunūṟu Akanāṉūṟu, Puṟanāṉūṟu, Kalittokai, Kuṟuntokai Natṟiṇai, Paripāṭal, Patiṟṟuppattu.) కురుంతోకై లోని మొత్తం 402 పద్యాలను 205 మంది కవులు రచించారు.

7. తిరుక్కురళ్: ఇది 3 BCE నుండి 5 CE మధ్యలో రచింపబడిన తమిళ కావ్యం. దీనిని రచించింది తిరువళ్ళువర్ కవి. తిరుక్కురళ్ లో మొత్తం రెండు పాదాలు కలిగిన 1330 కురళులు (ద్విపదలు) ఉంటాయి. ఇవి సూక్తులుగా, , బోధనలుగా, కవితా వాక్యాలుగా సమస్తమానవాళికి నేటికీ స్పూర్తినిస్తున్నాయి.

8. Purananuru: ఇది నాలుగువందల పద్యాలుండే తమిళ సంగం సాహిత్యం. దీనిని మొత్తం 157 మంది కవులు రచించారు. వారిలో పదిమంది స్త్రీలు కలరు. Purananuru BCE 2 వ శతాబ్దం నుండి CE 5 వ శతాబ్దం మధ్యలో సంకలనం చేయబడిందని చరిత్రకారుల అభిప్రాయం. ఆర్యుల ప్రభావానికి ముందరి తమిళ సమాజపు రాజకీయచరిత్రను పురానానూరు స్పష్టపరుస్తుంది.

10. లీలావాయి: ఎనిమిదో శతాబ్దానికి చెందిన కుతూహలుడు అనే ప్రాకృత కవి, హాలుని ప్రధానపాత్రగా తీసుకొని వ్రాసిన కావ్యం పేరు లీలావతి (లీలావాయ్).

11. శృంగార ప్రకాశ: 11 వ శతాబ్దంలో భోజరాజు రచించినట్లు చెప్పబడే అలంకార శాస్త్రానికి చెందిన గ్రంథం.

12. Subhashita ratnakosa of Vidyakara: CE 1130 లలో విద్యాకరుడనే బౌద్ధ పండితుడు సంకలన పరిచిన సంస్కృత సుభాషిత కోశము. దీనిలో మొత్తం 1738 శ్లోకాలు కలవు. ఇవి ఆనాటి భారతదేశ గ్రామీణ సమాజాన్ని ప్రతిబింబించటం విశేషం.

****

Circle of Six seasons by Martha Ann selby పుస్తకం చూసి భలే ఉందే ఇలా తెలుగులో ఎందుకు రాయకూడదు అనే ఆలోచన కలిగింది. ఏదైనా ఒక అంశాన్ని తీసుకొని శోధించటం నాకు సరదా. కానీ వెళ్ళేకొద్దీ సామాన్యజీవితాలను ప్రతిబింబించే వర్ణనలు దొరకటం కష్టంగా మారింది. ఉత్త శృంగార/ప్రకృతి వర్ణనలు కాకుండా ఒకప్పటి గ్రామీణ మానవోద్వేగాలను ప్రతిబింబించే గాథలకొరకు అన్వేషించాను. అవి ఎక్కువగా నాకు గాథాసప్తశతి, విద్యాకరుని సుభాషితరత్నావళి, తమిళ సంగం సాహిత్యంలో కనిపించాయి. (ఇవి బౌద్ధ జైన రచనలు కావటం ఆశ్ఛర్యం కలిగించలేదు)

ఈ వ్యాసాలను నా ఫేస్ బుక్ వాల్ పై ఆరు భాగాలుగా ఏప్రిల్ 2023 నెలలో పోస్ట్ చేసాను. అవన్నీ ఒకచోట ఉండాలనే తలంపుతో ఈ ఇ.బుక్ గా చేస్తున్నాను.

మీకు నచ్చుతాయని ఆశిస్తాను.

భవదీయుడు

బొల్లోజు బాబా

అభినందనలు

కోట్లాదిమంది చూస్తుండగా
ఓ భార్య భర్తకు పాదనమస్కారం చేసింది
సంస్కృతి పరిరక్షణ జరిగిందని
జయజయ ధ్వానాలు మిన్నంటాయి

పాదాలు పక్కపక్కన
కలిసి నడవటానికి తప్ప
ఎక్కువ తక్కువ
ప్రదర్శించుకోవటానికి కాదన్న తెలివిడిని
క్రమక్రమంగా చేజార్చుకొంటున్న
జాతికి  అభినందనలు

బొల్లోజు బాబా