సుజాత - థెరిగాథ .

 సుజాత - థెరిగాథ

.

అన్నిరోజుల్లాగే ఆరోజు కూడా మొదలైంది

చక్కని దుస్తులు ధరించాం, అల్పాహారాలు తిన్నాం

తినుబండారాలు, పానీయాలు మూటగట్టుకొని

బృందావనానికి వ్యాహ్యాళికి బయలుదేరాం

అంజనా వనాన్ని దాటేటపుడు

“ఆరామాన్ని దర్శించటానికి రా” అని ఎవరో

పిలుస్తున్నట్లు వినిపించింది

తలుపు తెరిచాం

అక్కడ ఆయన

నాకెలా తెలిసింది?

ఆ కళ్ళు

మౌనంగా ఎదురుగా కూర్చొన్నాను

బుద్ధభగవానుడు ధమ్మను బోధించారు.

నువ్వే

సిద్ధంగా ఉన్నావా మరి?

అన్నిరోజుల్లాగే ఈ రోజు కూడా మొదలయ్యిందా?

.

సుజాత ఒక సంపన్న వర్గ స్త్రీ. ఆమె తల్లిదండ్రులు ఒక చక్కని ధనవంతుడైన అబ్బాయికిచ్చి పెళ్ళి చేసారు. ఆనందకరమైన వైవాహిక జీవితాన్ని సాగిస్తున్న సుజాత ఒకనాడు బుద్ధభగవానుని దర్శించి, ఆయన బోధనలు విని సన్యసించాలని నిర్ణయించుకొంటుంది. భర్త, అత్తమామల అనుమతితో మఠవాసినిగా మారింది.

అనువాదం

బొల్లోజు బాబా

. రోహిణి – పరిభ్రమించే నక్షత్రం

నేను ఇంతవరకూ ఎన్నో అనువాదాలు చేసాను. ఇన్నాళ్ళకు ఈ విషయంలో ఒక awe struck moment ఎదురయింది.
థేరీగాథలకు Anagarika Mahendra, Charles Hallisey, C.A.F. Rhys Davids Susan Murcott లు చేసిన ఇంగ్లీషు అనువాదాలనుండి వాటిని ఇప్పటికే పూర్తిగా అనువదించాను. ఆ గాథలకు ఎండ్ నోట్స్ లు రాస్తున్నపుడు The First Free Women (2020) పేరుతో Matty Weingast థెరిగాథలకు చేసిన అనువాదం కంటబడింది. అది చదువుతున్నప్పుడు I was so excited and spellbound.
ఇప్పటివరకూ థెరిగాథలకు నే చూసిన అనువాదాలన్నీ యధాతధానువాదాలు. Susan Murcott అనువాదం మాత్రం కొంత కవితాత్మకంగా ఉంటుంది.
ఇక Matty Weingast చేసిన అనువాదం పూర్తిగా స్వేచ్ఛగా, కవితాత్మకంగా సాగుతుంది. మాతృకలోని ఆత్మనుమాత్రమే తీసుకొని దానిని నిలువెత్తు కవితగా పోతపోసాడు. ఇది చాలా కొత్తగా మూలానికి ఏమాత్రం సంబంధంలేనట్టు కనిపిస్తున్నా, సారంమాత్రం మాతృకదే అనే విషయం పరిశీలించి చూస్తే తప్ప అర్ధంకాదు.
అనువాదం/అనుసృజన ఇంత గొప్పగా చెయ్యొచ్చా అని అనిపించింది.
రోహిణి అనే థెరిగాథకు ఆత్మ ధమ్మపథం విశిష్టతను చెప్పటం. దాన్ని Matty Weingast ఎంత అద్భుతంగా చెప్పాడో చూడండి....
.
రోహిణి – పరిభ్రమించే నక్షత్రం
.
దుస్తులు తొడుక్కునంత మాత్రాన
నువ్వు వస్త్రంగా మారిపోవు
భిక్షాపాత్రను మోసుకుతిరిగినంత మాత్రాన
నీకు నువ్వు శూన్యంగా మారవు
సూర్యుడు నీకు వందనమిడడు
చెట్లు నీ పాదాలముందు పువ్వులు కురిపించవు
పిలిచినంత మాత్రాన పక్షులు కూ అని బదులివ్వవు
పథం నీ పెద్దపెద్ద తప్పులను కూడా భరిస్తుంది
పథం నీ పశ్చాత్తాపాలకు కూడా చోటు ఇస్తుంది
అయినప్పటికీ నువ్వుమాత్రం రాత్రికి రాత్రి
నీ దుస్తుల వస్త్రంగా మారిపోలేవు
అది చాలా నెమ్మదిగా మొదలౌతుంది
చాలాసార్లు నువ్వు గమనించవు కూడా
నీ చర్మంపై వాన చుక్క స్పర్శలా
సొరుగులో కత్తిలా
నీజీవితపు ఆఖరువి కాని తదుపరి
ఐదు క్షణాల్లా- అలా
నువ్వు నీ దుస్తుల వస్త్రంగా మారటం
చాలా నిశ్శబ్దంగా మొదలౌతుంది
పథం అనేది పటంలోని గీత కాదు
అది గొప్పగా ప్రకాశించే ఒక ప్రపంచం
నువ్వు ఎక్కడనుంచైనా దానిలోకి ప్రవేశించవచ్చు
ప్రవేశించాకా
ఒకటి రెండు సార్లు నువ్వు బయటకు నెట్టివేయబడొచ్చు
దాని వెలుపలి పొరల్ని ఛేదించగలిగితే
నా సహచరీ!
అప్పుడు నీకు అందుతుంది
పథం పలికే ఆహ్వానం
అదే పథం యొక్క సారం, స్వభావం
Matty Weingast

భద్ద కుండలకేశ

 భద్ద కుండలకేశ

శిరోముండనం గావించుకొని

దుమ్ముపట్టిన దుస్తులు ధరించి

తప్పులు లేనిచోట తప్పులు ఉన్నాయని

తప్పులు ఉన్నచోట వాటికి అంధురాలినై

సంచరించేదానిని

యాభై ఐదేండ్లపాటు

అంగ, మగధ, వజ్జీ, కాశి, కోశల రాజ్యాల

నలుమూలలా పర్యటించాను

ఆ రాజ్య ప్రజలు ఇచ్చిన భిక్షను తిన్నాను

ఒకనాడు

నిర్మలమైన బుద్ధభగవానుడు శిష్యులతో కలసి వుండగా

గృధ్రకూటపర్వతం వద్ద చూసాను

ఎదురుగా మోకాళ్లపై కూర్చొని

చేతులు జోడించి భక్తితో నమస్కరించాను

“రా భద్దా” అన్నారాయన

ఆ క్షణమే నా దమ్మ దీక్షా స్వీకారం జరిగింది

తధాగతుడు ఇచ్చిన వస్త్రాన్ని ధరించిన భద్ధ

అన్ని బంధనాలనుంచి విముక్తమయింది.

***

రాజగృహలో ఒక వడ్డీవ్యాపారస్తుని కుమార్తె భద్ద. ఒకరోజు పురవీధిలో మరణదండన విధించటానికి తీసుకొని వెళుతున్న ఒక దొంగను చూసి మనసుపారేసుకొని, అతనిని తప్ప మరెవ్వరినీ వివాహం చేసుకోను అని తల్లిదండ్రులకు చెప్పటంతో- భద్ధ తండ్రి తలారులకు భారీగా లంచాలిచ్చి ఆ దొంగను రహస్యంగా విడిపించి ఇంటికి తీసుకొని వచ్చి, స్నానం చెయించి, అలంకరించి, కూతురు ముందు నిలబెట్టాడు. ఆ దొంగ పేరు సత్తుక. ఇంతచేసినప్పటికీ ఇతనిలో ఏ మార్పు రాక, భద్ధ ఒంటిపై ఉన్న నగలను ఎలా దొంగిలించాలా అని ఆలోచించసాగాడు.

మరణ దండన నుండి తప్పించుకొన్నందుకు కొండదేవతకు మొక్కుకున్నానని, అది తీర్చుకొనటానికి అని భద్దను నమ్మించి ఆమెను ఒక పెద్దకొండపైకి తీసుకొనివెళ్ళాడు సత్తుక. అక్కడ ఆమె ఒంటిపై ఉన్న నగలను దొంగిలించి ఆ కొండపైనుండి క్రిందకు త్రోసేసి చంపెయ్యాలని అతని పథకం. అతని పన్నాగాన్ని గ్రహించిన భద్ధ, మిమ్ములను చివరిసారిగా ఒకసారి కౌగిలించుకోవాలని ఉన్నది నా ఆఖరుకోర్కె తీర్చమని అని అడిగి, కౌగిలించుకొని క్షణకాలంలో అతనిని ఆ కొండపైనుంచి త్రోసి చంపివేసింది.

ఇంత జరిగాక భద్ధకు ఇంటికి వెళ్ళటానికి మొఖం చెల్లక, శ్వేతాంబర జైన మతంలో చేరి సంచార సన్యాసిగా జీవనం ప్రారంభించింది. అప్పట్లో జైనమతం తీసుకోవాలంటే తలపై జుత్తును చేతితో పెకలించుకోవాలి. ఆ విధంగా చేయటంవలన కేశాలు చిక్కులు పడటంతో అప్పటినుండి బద్ధకు బద్ధ కుండలకేశ అనే పేరు వచ్చింది. ఈమె జైనబోధనలను మొక్కవోని దీక్షతో సంపూర్ణంగా అధ్యయనం చేసి దేశసంచారానికి బయలుదేరింది.

ఏదైనా ఊరు వెళితే అక్కడ ఒక ఖాళీ స్థలంలో ఒక నేరేడు కొమ్మను పాతి తనతో ఆథ్యాత్మికంగా వాదించేవారికొరకు ఎదురుచూసేది. ఆ ఊరిలో ఎవరైనా ఈమె తో వాదించాలనుకొంటే ఆ నేరేడు కొమ్మను తొలగించి, ఈమెతో వేదాంత చర్చ చేసేవారు. అలా ఈమె యాభై ఏండ్లపాటు ప్రాచీన ఉత్తరభారతదేశంలోని అనేక పట్టణాలు సంచరించి ఎందరినో తన వాదనాపటిమతో ఓడించి దిగ్విజయయాత్ర జరుపుతూ ఒకనాడు శ్రావస్తి వచ్చింది. అక్కడ బుద్ధుని శిష్యుడైన సరిపుత్త తో వాదనకు దిగింది. వీరిరువుతూ హోరాహోరిగా వేదాంత చర్చ చేసారు.

సరిపుత్త జ్ఞానసంపత్తిని గ్రహించిన భద్ధకుండలకేశ అతనిని గురువుగా ఉండమని కోరింది. సరిపుత్త బుద్ధునివద్దకు వెళ్ళమని చెప్పటంతో, భద్ధకుండలకేశ గృద్ధకూటపర్వతంపై ఉన్న బుద్ధభగవానుని చేరి నమస్కరించగానే, ఆయన “రా భద్ధా” అన్నాడట. ఆ మాటే భద్ధ కు బుద్ధుడు నేరుగా ఇచ్చిన దీక్షగా పరిగణిస్తారు.

అనువాదం

బొల్లోజు బాబా

తెరిగాథ –బౌద్ధ భిక్షుణిల ప్రాకృత గాథలు - పార్ట్ 7

 తెరిగాథ –బౌద్ధ భిక్షుణిల ప్రాకృత గాథలు - పార్ట్ 7

[పున్నిక:]

నేను నీళ్ళు మోయు దాసిని

యజమానురాలి తిట్లకు, శిక్షలకు భయపడి

ఎంతచలిలోనైనా నేను నదిలో దిగకతప్పదు

ఓ బ్రాహ్మణుడా!

కాళ్ళుచేతులు వణికే ఇంతచలిలో

నీవు దేనికి భయపడి నీటిలో మునుగుతున్నావు?

[ఉదకసుద్ధిక:]

పున్నికా! నీకు అన్నీ తెలుసు

నదీ స్నానం సర్వపాపాలను హరిస్తుంది

దుష్కర్మలనుండి విముక్తులను చేస్తుంది

[పున్నిక:]

నీటిలో మునిగితే

పాపవిముక్తి జరుగుతుందని ఎవరన్నారు?

ఒక అంధుడు మరొక అంధునికి దారిచూపినట్లు.

అదే నిజమైతే

కప్పలు, తాబేళ్ళు, నీటిపాములు, మొసళ్లు లాంటి

జలచరాలన్నీ స్వర్గార్హత పొందిన పుణ్యజీవులేనా!.

జంతువులను వధించువారు, వలలు వేసేవారు,

ఉచ్చులు పన్నేవారు, దొంగలు, హంతకులు, దుర్మార్గులు

ఈ నీరు నెత్తిపై చల్లుకొంటే వారి వారి పాపాలు తొలగి

పుణ్యాత్ములౌతారా?

ఈ నీటికే పాపాలను తొలగించే శక్తే ఉంటే

పుణ్యాలను కూడా తీసుకుపోగలదు కదా!

అప్పుడు నీవు రెండిటినుండి విముక్తుడవు అవుతావు.

పాపభీతితో ఎముకలు కొరికే చలిలో స్నానం చేస్తూ

నీ శరీరాన్ని కష్టపెట్టుకోకు

[ఉదకసుద్ధిక:]

ఓ వనితా!

నేను తప్పు మార్గంలో వెళుతున్నాను

నీవు నన్ను ఉత్తమ మార్గం లోకి మళ్ళించావు

ఈ వస్త్రాన్ని నీకు ఇస్తున్నాను, స్వీకరించు

[పున్నిక:]

వస్త్రాన్ని నీవే ఉంచుకో, నాకు అవసరం లేదు.

దుఃఖం అంటే భయం ఉన్నప్పుడు

దుష్కర్మలు చేయవద్దు చీకట్లోనైనా లేదా వెలుగులోనైనా

చెడ్డపనులు చేసి వాటినుంచి పారిపోయినప్పటికీ

వాని తాలూకు దుఃఖం నుంచి తప్పించుకోలేవు.

దుఃఖం నుండి విముక్తి పొందాలంటే

తధాగతుడిని, ధమ్మాన్ని, సంఘాన్ని ఆశ్రయించు

ఉపదేశాలను ఆచరించు. మంచి జరుగుతుంది.

[ఉదకసుద్ధిక:]

తధాగతుడిని, ధమ్మాన్ని, సంఘాన్ని ఆశ్రయించాను

ఉపదేశాలను ఆచరించాను. మంచి జరిగింది.

ఒకప్పుడు నేను బ్రాహ్మణసంతానాన్ని మాత్రమే

నేనీనాడు త్రివిద్యలను అభ్యసించి పరిశుద్ధుడనైన

నిజమైన బ్రాహ్మణుడను.

***

పున్నిక

.

బుద్ధుని కాలంలో పట్టణాలలో నివసించే సంపన్నుల ఇండ్లలో పనిచెయటానికి పెద్ద సంఖ్యలో సేవకులు ఉండేవారు. యూరప్ లో మాదిరిగా వీరి క్రయవిక్రయాలు జరిగినట్లు కనిపించదు కానీ పాళీ భాషలో బానిసలపై సంపన్నులు యజమాన్యహక్కులు కలిగి ఉన్నట్లు, వారిగురించి దయ, క్రూరత్వంతో కూడిన వివిధ కథలు కనిపిస్తాయి.

పున్నిక ఒక దాసి కూతురు. శ్రవస్తి పట్టణంలో అనతపిండక అనే వ్యాపారి ఇంట్లో ఈమె పనిచేసేది. ఆ ఇంట్లోనే పుట్టిన వందవ బానిస ఈమె. ప్రతిరోజు నదికి పోయి గృహావసరాలకు నీరు తీసుకొని వచ్చే అంబువాహిని ఈమె. అనతపిండకుడు గొప్ప బౌద్ధావలంబి. బుద్ధుడు సంచరించిన జెతవనం అనతపిండకునిదే.

పున్నిక దాసిగా ఉంటూనే బౌద్ధ మార్గాన నడుస్తూ బుద్ధుని బోధనలను పాటించేది. ఒకనాడు బుద్ధభగవానుని కలుసుకొని, తనకు దీక్ష ఇప్పించమని అడిగింది. ఈమె దాసి కనుక యజమాని అనుమతిలేనిదే సంఘంలో చేరే అర్హతలేనికారణంగా ఈమె అభ్యర్ధన నిరాకరించబడింది. ఇది తెలుసుకొన్న అనతపిండకుడు పున్నికకు దాస్య విముక్తి ప్రసాదించటమే కాక, తనకూతురుగా దత్తత తీసుకొన్నాడు. అలా పున్నిక బౌద్ధ దమ్మాన్ని స్వీకరించి గొప్పసాధనతో అర్హంత (జీవన్మక్తి పొందటం Arahant) స్థాయిని పొందింది.

పున్నిక లో ఆత్మవిశ్వాసం, దృఢనిశ్చయం, సాధన లు మూడు దశలలో కనిపిస్తాయి. మొదట్లో బ్రాహ్మణునితో వాదించి అతనిని బౌద్ధ ధర్మంవైపు మళ్ళించటం, పిదప యజమాని వాత్సల్యాన్ని పొంది సన్యసించే అర్హతపొందటం, చివరగా అకుంఠిత సాధనతో జీవన్ముక్తి సాధించటం.

దాదాపు రెండున్నరవేల ఏండ్లక్రితం పున్నిక అనే ఒక స్త్రీ జీవనయానం ద్వారా ఆనాటి ప్రజలలో ఉండిన మత పరమైన అవగాహనను అర్ధం చేసుకొనవచ్చును.

బొల్లోజు బాబా

నెమలీక - The Peocock's feather by Satchidanandan

 నెమలీక - The Peocock's feather by Satchidanandan

.

చిన్నప్పుడు

పుస్తకపేజీల మధ్య నెమలీకను దాచుకొని

అది పిల్లలు పెడుతుందని ఎదురుచూసేవాడిని

కౌమారంలో

నెమలీక అంటే ప్రియురాలి రాధ

నీలికనులను ప్రేమించే

అమరప్రేమికుని మోహపూరిత స్వప్నం

యవ్వనంలో

నెమలీక అడవి పిలుపు

నీలిసముద్ర స్నానం

ఇప్పుడు

నెమలీకను చూస్తే

ఎన్నో సంగతులు గుర్తుకొస్తాయి

నులిమివేయబడిన దాని నీలి మెడ పాడిన చివరిపాట;

బాణం దెబ్బకి ఆగిపోయిన దాని నాట్యం;

ఎన్నటికీ వర్షించని మేఘాలు;

అధోజగత్తులోకి అదృశ్యమైన నది;

విశ్వాసం లేని మనజాతిని నిత్యం వెంటాడేందుకు

అలా తెరుచుకొని ఉండిపోయిన దాని నేత్రం

.

Source: The Peocock's feather by Satchidanandan

అనువాదం: బొల్లోజు బాబా

విజయవాడ పుస్తక ప్రదర్శనలో ఈ పుస్తకాలు స్టాల్ నంబర్ 25 26 27 లలో లభిస్తున్నాయి

 విజయవాడ పుస్తక ప్రదర్శనలో

ఈ పుస్తకాలు

స్టాల్ నంబర్ 25 26 27 లలో లభిస్తున్నాయి

ప్రాచీనపట్టణాలు, తూర్పుగోదావరి జిల్లా

మెకంజీ కైఫియ్యతులు, తూర్పుగోదావరి జిల్లా

పల్లవి పబ్లిషర్, శ్రీ ఎస్. వి. నారాయణ గారు

ఫోన్ నంబరు/ ఫోన్ పే నంబరు: 9866115655

దయచేసి ఆదరించగలరు.

బొల్లోజు బాబా